Przedstawiamy praktyczne i konkretne porady. Są oparte na 30 latach doświadczenia firmy KOKOS w imporcie i sprzedaży bambusowych tyczek do sadów oraz rozmowach z naszymi klientami.
Z artykułu dowiesz się:
· Czy impregnacja bambusów do sadu jest konieczna?
· Jakie akcesoria są potrzebne do stworzenia konstrukcji sadowniczej?
· Jakie są parametry tyczek bambusowych stosowanych w sadach?
· Jak wybrać dobrą tyczkę bambusową do sadu?
· Poznasz alternatywy dla tyczek bambusowych.
Tyczki bambusowe w nowoczesnych sadach
Prowadzenie sadów wymaga odpowiednich rozwiązań, aby zapewnić zdrowy rozwój drzew i maksymalne plony. Przedstawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące wyboru odpowiednich bambusowych tyczek, prętów z włókna szklanego i akcesoriów do sadów. Opieramy je na trzydziestoletnim doświadczeniu w imporcie oraz sprzedaży, a także rozmowach z klientami.
Współcześnie drzewa owocowe w sadownictwie intensywnym są sadzone bardzo gęsto, zazwyczaj szczepione na podkładkach karłowych lub półkarłowych (m.in. słabo zakotwiczonych w glebie). Sprawia to, że potrzebują solidnych podpór. Bambusy sadownicze, czyli tyczki bambusowe do drzewek stały się niezbędne, aby drzewa mogły utrzymać ciężar owoców. A także były odporne na silne wiatry oraz nie ulegały uszkodzeniom w miejscu szczepienia.
Tyczki bambusowe i pręty z włókna szklanego – indywidualne podpory do drzewek
W niektórych sadach sadownicy nadal stosują indywidualne podpory dla poszczególnych drzew, np. w przypadku mniejszych nasadzeń. Najprostszym rozwiązaniem są tyczki bambusowe lub tyczki z włókna szklanego. Wbija się je na głębokość kilkunastu centymetrów, z reguły po stronie nawietrznej drzewa, w odległości kilku centymetrów od pnia. Do przywiązywania drzewek do bambusowych tyczek należy używać elastycznych i wytrzymałych materiałów. Nie będą one pękać ani wrzynać się w rosnący pień, np. wężyków sadowniczych z PCV.

Tyczki bambusowe i impregnacja – czy jest konieczna?
Wiele osób zastanawia się, czy tyczki bambusowe wymagają impregnacji, aby służyły dłużej. W rzeczywistości jest to mit, który chcielibyśmy obalić. Tyczki bambusowe do sadów, szczególnie te najwyższej jakości nie wymagają żadnych dodatkowych zabiegów ochronnych. Mają dużą, naturalną odporność na warunki atmosferyczne, wilgoć i zmienne temperatury. Dlatego mogą spełniać swoją rolę przez cały okres użytkowania nowoczesnego sadu, czyli nawet 12-15 lat. Oznacza to, że inwestując w solidne bambusy sadownicze, zyskujemy trwałe i ekologiczne wsparcie dla roślin. Nie ma dodatkowej potrzeby stosowania impregnacji czy innych zabiegów konserwacyjnych.
Konstrukcje wspierające
Najbardziej popularnym obecnie rozwiązaniem są konstrukcje wspierające. Konstrukcje te składają się z betonowych słupów skrajnych oraz słupów w rzędach. Pomiędzy nimi rozciąga się drut. Do drutów sadownicy mocują różnego rodzaju podpory, np. kije bambusowe lub paliki z włókna szklanego, do których mocowane są drzewa. Skrajne słupy muszą być mocno osadzone w glebie, często przy zastosowaniu zaprawy betonowej, dodatkowo wzmocnione kotwami, które przytwierdza się na zewnątrz rzędu.
Kotwy sadownicze umożliwiają utrzymanie optymalnego napięcia drutów w konstrukcji, co jest kluczowe dla prawidłowego wzrostu drzew. Kotwy sprawdzają się szczególnie w rejonach o silnych wiatrach i luźnych glebach.
W rzędach stosuje się słupy drewniane, betonowe lub strunobetonowe, które wbijane są w odległości co 7–10 metrów, w zależności od gęstości nasadzeń. Do słupów montuje się drut sadowniczy o średnicach 2,5–3,15 mm, który jest nieodzownym elementem całej konstrukcji. Można zamontować od jednego do pięciu drutów na różnych wysokościach (od 0,7 do 3 metrów nad ziemią), co zapewnia stabilne wsparcie dla drzew.
Regulacja naciągu drutów jest możliwa za pomocą złączek i napinaczy, które ułatwiają ich montaż i utrzymanie odpowiedniego napięcia. Należy pamiętać o tym, że druty sadownicze używane obecnie w konstrukcjach sadowniczych, takie jak Arbolu lub TOP 50 Plus, nie wymagają luzowania w lecie i napinania w zimie. Są one wyprodukowane ze stali o podwyższonej zawartości węgla, co powoduje, że nie oddziałowują na nie zmiany temperatur.

Akcesoria potrzebne do stworzenia konstrukcji sadowniczej, które znajdą Państwo w naszej ofercie:
- Druty Arbolu oraz TOP 50 Plus produkowane przez ArcelorMittal, cechujące się doskonałą odpornością na korozję i długowiecznością dzięki powłoce Crapal, zawierającej nie tylko cynk i aluminium, ale również magnez
- Złączki Gripple umożliwiają szybkie i bezpieczne łączenie drutów oraz ich naprężanie w konstrukcji przy użyciu specjalnych napinaczy
- Napinacze Gripple zapewniają odpowiednie naprężenie drutów w różnorodnych konstrukcjach, przy użyciu złączek Gripple
- Kotwy sadownicze stabilizują skrajne słupy w konstrukcji, co umożliwia odpowiednie naprężenie drutów i tym samym odpowiednią stabilizację dla drzew
- Stebofixy pozwalają na błyskawiczne przymocowanie bambusowej tyczki do drutu. Spinki stebofix produkowane są przez nas w Polsce z drutu ocynkowanego o podwyższonej wytrzymałości i sprężystości
- Wężyki szkółkarskie PCV służą do przywiązania drzewa do kijów bambusowych i pozwalają na trwałą i bezpieczną stabilizację rośliny
Sposób mocowania tyczek bambusowych
Drzewka sadzi się zazwyczaj w odległości 60-90 cm od siebie, co oznacza, że na jednym hektarze może znajdować się od 2,5 do 4 tysięcy drzewek. Każde drzewko powinno być podparte bambusową tyczką, która jest przymocowana do drutu sadowniczego za pomocą zapinki Stebofix. Najczęściej wybieranymi przez sadowników podporami są bambusowe tyczki do drzewek.
Dlaczego bambus?
Bambus od lat jest wybierany jako idealny materiał do wspierania drzew w sadach. Oto kilka najważniejszych powodów:
- Wytrzymałość: Tyczki bambusowe, zwłaszcza te cięte w odpowiedniej fazie dojrzałości (minimum 3-4 lata), są bardzo wytrzymałe i mogą służyć przez długi czas, zazwyczaj przez cały okres życia sadu (12-15 lat). Często problemem było gnicie tyczki na poziomie gruntu, ale coraz częściej w sadownictwie odchodzi się od wbijania tyczek głębiej w ziemię – są one opierane o podłoże lub podwieszane.
- Ekonomia: Koszt transportu i zakupu kijów z bambusa jest relatywnie niski w porównaniu z innymi materiałami, takimi jak metal czy plastik. Dlatego są one preferowane przez wielu sadowników.
- Ekologia: Bambusy sadownicze są naturalnym, odnawialnym materiałem, co czyni je ekologicznym wyborem w porównaniu z prętami metalowymi czy plastikowymi.
Parametry tyczek bambusowych stosowanych w sadach
Najczęściej używane długości tyczek bambusowych w sadownictwie to 2,1 m, 2,5 m, 2,7 m i 3 metry. Te krótsze najczęściej są podwieszane w konstrukcji. Dłuższe są zakładane tuż przy gruncie lub lekko wbite w ziemię. Średnice to 20-22 mm, 22-24 mm dla kijków bambusowych krótszych oraz 24-26 mm, 26-28 mm i 28-30 mm dla tyczek dłuższych. Długość użytych bambusowych tyczek zależy od jakości drzewek oraz ilości drutów użytych w konstrukcji. Podwieszane tyczki są krótsze i tym samym tańsze, ale wymagają minimum dwóch drutów.
Sadownicy szukając oszczędności, często decydują się na podparcie jedynie wierzchołka drzewa. Ze względu na wiatr czy obciążenie owocami to najbardziej narażona na wyłamanie część drzewka. Można wtedy użyć bambusowej tyczki krótszej i cieńszej niż standardowo. Podwiązując się ją do drzewa i przypina do górnego drutu.
Jakość bambusa
Najważniejszym aspektem jest jakość używanego bambusa sadowniczego. Tyczki, które sprawdzają się w sadach, to te pozyskane z odmiany popularnie nazywanej Tonkin. Zawiera ona mało cukru, co sprawia, że jest mniej podatna na atak szkodników w kraju, w którym rosną i są przechowywane. W efekcie mamy dużo mniej tyczek z wadami spowodowanymi przez charakterystyczne dla tego gatunku szkodniki. Ten rodzaj bambusa cechuje się również wysoką wytrzymałością na warunki klimatyczne i długą żywotnością.

Jak wybrać dobrą tyczkę bambusową do sadu?
- Zwróć uwagę na grubość ścianki – bambusowe tyczki o cienkich ściankach nie będą odpowiednie do użycia w sadownictwie – preferowana grubość ścianki to przynajmniej 5 mm
- Gęstość międzwęźli, czyli odległość pomiędzy kolankami, pokazuje, gdzie cięto bambus – im bliżej ziemi, tym międzywęźla są krótsze
- Waga dobrej tyczki do sadownictwa o długości 3 metrów to około 70-90 dekagramów, w zależności od średnicy
- Spróbuj złamać tyczkę – jeśli łamie się bardzo krucho, to znaczy, że nie jest odpowiednim materiałem do użycia w sadownictwie
Tylko tyczki bambusowe, które spełniają wszystkie powyższe warunki, są odpowiednie do użycia w Twoim sadzie.
Alternatywy dla tyczek bambusowych
- Pręty z włókna szklanego stanowią solidne rozwiązanie, choć wiążą się z większym nakładem finansowym. Ich trwałość znacznie przewyższa żywotność bambusowych tyczek, co czyni je długoterminową inwestycją. Mimo to, wielu sadowników wybiera kije bambusowe, ze względu na ich niższy koszt, dostępność i popularność.
- Paliki drewniane, szczególnie sosnowe, są wytrzymałym rozwiązaniem, pod warunkiem że są dobrze zaimpregnowane. Są łatwe do utylizacji, ale ich trwałość zależy od jakości impregnacji – źle zaimpregnowane paliki mogą gnić już po kilku latach.
- Podpory stalowe, takie jak rurki lub profile, są podatne na korozję, szczególnie przy stosowaniu środków ochrony roślin w sadach.
- Wykonane z tworzyw sztucznych podpory, takie jak pręty polimerowe, charakteryzują się dużą trwałością. Są też odporne na działanie czynników atmosferycznych i chemicznych. Są one jednak znacznie droższe od bambusowych tyczek i drewna. Niska jakość może prowadzić do odkształceń lub pękania w ekstremalnych warunkach pogodowych.
Podsumowanie
Podpory dla drzew są niezbędnym elementem w prowadzeniu nowoczesnych sadów intensywnych. Szczególnie ze względu na stosowanie podkładek karłowych i półkarłowych, które ograniczają zdolność drzew do samodzielnego utrzymania się w glebie. Wybór odpowiednich tyczek bambusowych i akcesoriów do stworzenia konstrukcji wspierających powinien być dostosowany do specyfiki sadu, wysokości drzew oraz warunków atmosferycznych.
Tyczki bambusowe do drzewek, dzięki swojej wytrzymałości, ekonomii i ekologicznym właściwościom, pozostają popularnym wyborem wśród sadowników. Dobrze zaplanowany system podpór zapewni zdrowy rozwój drzew oraz maksymalizację plonów przez wiele lat.